8 stycznia, 2021
1. Nowojorski spektakl.
Nowy Jork to brama do USA, ale nie reprezentuje całych Stanów Zjednoczonych ani nawet samego stanu Nowy Jork. Big Apple to prawdziwa megapolis z dziesiątkami subkultur ukrytych w etnicznych zaułkach czy bastionach amerykańskiej arystokracji. Turyści są widzami spektaklu, który rozgrywa się na ich oczach, a jednocześnie – jego uczestnikami. Do NYC przyjeżdża się, żeby poznać to miasto, a nie tylko je zobaczyć.
Rada: Nie zwiedzajcie Nowego Jorku w ramach dużej wycieczki grupowej, np. w autobusie, ponieważ wtedy nie zobaczycie, dlaczego to miasto jest tak wyjątkowe.
2. Uroda Wielkiego Jabłka.
Nowy Jork nie jest pięknym miastem, ale za to nadzwyczaj ciekawym. Jest ładny, miejscami zachwycający, jednak tę urodę trzeba dostrzec. Nie ma ona jednej twarzy, sylwetki ani stroju. NYC zmienia się kilka razy w ciągu tego samego dnia.
Rada: Nie szukajcie na siłę ikon miasta, miejsc tzw.must see lub rekomendacji z blogów itp., bo ludziom podobają się różne rzeczy. Dla waszego dobra miejcie oczy szeroko otwarte. Uroda Big Apple sama się wam objawi.
3. Podział NYC
Nowy Jork składa się z 5 dzielnic: Manhattan, Bronx, Brooklyn, Queens i Staten Island. Co prawda do końca XIX wieku Nowy Jork to był tylko Manhattan, ale od tego okresu upłynęło ponad 120 lat. To kawał historii zapisany we wszystkich dzielnicach miasta.
Rada: Nie bójcie się Nowego Jorku, metra, wsiadania i wysiadania. Dajcie sobie możliwość zgubienia się w tym mieście. Nowojorczycy nie są może szczególnie uprzejmi, ale w 99,999% niegroźni i bardzo pomocni w sytuacjach awaryjnych.
4. Napiwki
W latach 20. XX wieku (w czasach prohibicji) restauratorzy nie mogli podawać alkoholu, dlatego stracili lwią część swoich wpływów. Wiele restauracji upadło. Ratunkiem mogło być podwyższenie cen lub cięcie kosztów. Padło na kelnerów, którzy stracili stałe pensje. Przez lata w menu była informacja, że serwis (obsługa) nie jest w cenie. Zasada dotycząca zostawiania napiwków przetrwała do dziś i Amerykanie bardzo ściśle jej przestrzegają. To nie kwestia gestu, ale niepisana część rachunku. Wiem, że u wielu Europejczyków budzi to sprzeciw, ale to część amerykańskiej kultury, a skoro tu jesteśmy, musimy ją uszanować. Jednak napiwki w sklepie itp. to już przesada.
Rada: Napiwek powinien wynosić min.10 % rachunku. Większość Amerykanów zostawia od 18 do 20%. Pamiętajmy, że kelnerzy i kelnerki nie otrzymują regularnej pensji i polegają tylko na naszej szczodrości.
5. Zakwaterowanie
Wynajem krótkoterminowy mieszkań (Airbnb i podobne serwisy) w Nowym Jorku oraz kilku innych miastach w USA jest nielegalny i podlega karom. Rozumiem, że niektórym z was byłoby wygodniej w wynajętym mieszkaniu, ale nie bądźmy egoistami. W pewnym momencie wielu nowojorczyków nie mogło sobie pozwolić na wynajem mieszkania, bo 1/3 wszystkich lokali została zajęta przez turystów. Turyści są szalenie ważni dla miasta i bardzo się cieszymy, że chcieliście tu przyjechać i jesteście z nami. Jednak ceny wynajmu mieszkań w Nowym Jorku w pewnym momencie były absurdalne i nasza koegzystencja straciła balans. Proszę o wyrozumiałość i niewynajmowanie mieszkań na krótkie pobyty.
Rada: Do dyspozycji turystów są tysiące hoteli o bardzo różnym standardzie. Można wynająć apartament w hotelu, który ma sypialnię, oddzielny pokój dzienny, mała kuchnię. Będą one droższe niż pokoje hotelowe, ale jest to możliwe.
6. Transfer z lotniska do hotelu
Z lotniska JFK można dojechać na Manhattan taksówką, Uberem lub metrem. Uważam, że Uber to optymalne rozwiązanie. Zapłacicie ok. 60 $ za przejazd w jedną stronę, ale nie musicie się martwić o bagaże, o to, jak odszukać wasz hotel, gdzie wysiąść ? itp. W aplikacji wpisujemy tylko nazwę hotelu i po sprawie. To genialne rozwiązanie dla osób, które nie znają dobrze języka angielskiego. Zresztą wielu taksówkarzy bardzo słabo mówi po angielsku i trudno się z nimi dogadać, nawet jeśli zna się ten język.
Opcja metra jest atrakcyjna cenowo, choć zależy, ile osób będzie jechać razem. Przy 4 osobach koszty skorzystania z Ubera są niższe niż cena za przejazd AirTrainem*/metrem. Jeśli podróżujecie w 2 osoby, macie ze sobą tylko lekki bagaż podręczny, wiecie dokładnie, dokąd chcecie jechać, i orientujecie się, jak tam dotrzeć, to metro może być bardzo dobrym rozwiązaniem.
Newark – Uber lub taxi. Odradzam jazdę metrem, bo zajmuje dużo czasu i wymaga kilku przesiadek. Można dojechać autobusem na Port Authority i przesiąść się w metro. Łatwo się zgubić ale jest to opcja. LaGuardia – Uber, taxi lub autobus (jeśli znacie miasto).
Rada: Nie wybierajcie hotelu daleko od przystanku metra, ponieważ nawet jeśli dojedziecie z lotniska do hotelu Uberem, to po mieście będziecie się przemieszczać metrem.
Uwagi:* AirTrain to pociąg na elewacji, który łączy terminale lotniska z stacją metra – Jamajka/Sutphin Blv. Lub Jamajca Station na linii kolejki podmiejskiej Long Island Railroad. Przejazd z lotniska JFK na stację metra zajmuje ok. 7 min i kosztuje 5 $ za os. Przejazd metrem do centrum zajmie ok. 1h. Bilet kosztuje 2.75$ za os. Jeśli hotel jest położony przy innej stacji metra niż E musimy się przesiąść i przejazd może zająć dużo więcej czasu. Jeśli zdecydujemy się na przejazd Long Island Railway to podróż na Manhattan, będzie trwała ok.30 min. Koszt biletu wacha się pomiędzy 5-8$ w zależności od godziny przejazdu. Dojedziemy na Pensylwania Station i musimy przesiąść się na metro, żeby dojechać do hotelu.
7. Nowojorskie atrakcje
W Nowym Jorku jest ich mnóstwo. Na niektóre z nich musicie przeznaczyć kilka godzin lub nawet cały dzień (np. muzea lub wycieczka na Liberty Island). Pamiętajcie, że przejazd od jednej atrakcji do drugiej zabiera czas. Domyślam się, że chcecie zobaczyć jak najwięcej. Jednak warto zadać sobie pytanie, jak chcecie wspominać ten wyjazd. Można biegać z miejsca na miejsce lub przyjemnie spędzić czas na zwiedzaniu.
Jeden z częstych błędów popełnianych przez turystów to wizyta w więcej niż jednym muzeum w ciągu jednego dnia. Na koniec będziecie bardzo zmęczeni i znudzeni. I zapewniam, że nic z tego doświadczenia nie zapamiętacie oprócz właśnie zmęczenia. Opieram swoją opinię na 12-letnim doświadczeniu w pracy przewodnika.
Część atrakcji w Nowym Jorku jest za darmo, ale w większości z nich musimy kupić bilety i nie należą one do najtańszych. Warto zaoszczędzić kilkadziesiąt dolarów, kupując kartę City Pas
Rada: Jeśli zamierzacie być w Nowym Jorku tylko kilka dni, to City Pass z 6 atrakcjami powinna wam wystarczyć. https://www.citypass.com/new-york
8. Wymiana pieniędzy
Większość nowojorskich biznesów akceptuje karty kredytowe ? i to jest najłatwiejsza forma płatności. Gotówka może być potrzebna w trakcie małych zakupów (przekąski, woda itp.). Jeśli chcecie mieć przy sobie gotówkę, zawsze można ją pobrać z bankomatu.
Rada: Karty płatnicze z Europy, np. Maestro, mogą nie być akceptowane w USA. Najlepiej mieć ze sobą kartę kredytową.
9. Zakupy
Nowy Jork to fajne miejsce na zakupy, ponieważ możemy tu znaleźć marki z całego świata oraz firmy, których nie ma w Europie. Na ogół w USA wciąż warto kupić szeroko pojętą modę i niektóre produkty Apple. Najlepiej porównać różne ceny produktu, który was interesuje: cenę w Polsce, w sklepie w USA oraz on-line w USA. Niektóre produkty są dostępne tylko w sprzedaży wysyłkowej.
Kupowanie ubrań: Radzę omijać sklepy z europejską odzieżą, bo będzie ona droższa niż w UE. W USA jest mnóstwo fantastycznych firm, które oferują produkty bardzo wysokiej jakości ? szczególnie buty i ubrania używane na co dzień. Gwarantuję, że kupione w USA koszulki, koszule, spodnie czy buty będą wam służyć dłużej niż te kupione np. w Polsce. Amerykanie są dość konserwatywni, jeśli chodzi o ubiór. Wybierają raczej stonowane kolory i proste fasony. Z tego powodu w większości sklepów znajdziemy mniej więcej to samo. Marki konkurują ze sobą jakością, która niekoniecznie ma przełożenie na cenę produktu.
Opcja outletów: W USA bardzo popularne jest kupowanie ubrań w outlecie pod miastem. Na Manhattanie nie ma żadnego prawdziwego outletu, w którym ceny byłyby dużo niższe niż w sklepach. Można szukać okazji w tzw. discunt stores np. Marshall lub TJ MAX, ale koniec końców możemy stracić na poszukiwaniach cały dzień i wrócić z niczym. Alternatywą jest wycieczka za miasto. Musimy na to przeznaczyć czas (zwykle cały dzień) i pieniądze na dojazd. Czasem fajniejsze ubrania i inne rzeczy znajdziemy w sklepie firmowym w ramach promocji lub w najzwyklejszym centrum handlowym, np. Macy?s.
W outlecie możemy upolować grubą zwierzynę. Warto wybrać takie miejsce, które jest relatywnie daleko od turystycznego centrum. Ja zawsze znajduję coś dla siebie w outlecie w Atlantic City. Miejsce jest położone ok. 2 godz samochodem. jazdy[ od Nowego Jorku, ale zwykle wybór produktów jest ogromny, a ceny ? bardzo atrakcyjne. Atlantic City ma pewien urok, szczególnie wiosną lub jesienią w ciepły, słoneczny dzień.
Uwaga: W większości przypadków cena produktu jest podawana bez podatku stanowego, który zostaje naliczony dopiero przy kasie. Wysokość takiego podatku różni się w każdym stanie. W Nowym Jorku wynosi on niecałe 10%. Dlaczego tak jest? Otóż produkt na półce danej firmy musi kosztować tyle samo w każdym sklepie. Cena końcowa będzie jednak zależeć od stanu, w którym ten produkt kupimy.
Rada: Kupujmy rozsądnie. Często sklepy mają ofertę 50% zniżki na drugą parę lub drugą rzecz (niekoniecznie w tym samym kolorze). To świetna forma promocji, a my możemy dzięki temu sporo zaoszczędzić. Uważam, że warto omijać zakupy w okresie, o którym wiadomo, że będą megapromocje, bo wiele z nich jest tylko na papierze. Tak naprawdę za produkty zapłacimy tyle samo lub więcej. Różnica będzie taka, że dany produkt ma metkę -promocja. Ja najfajniejsze swoje rzeczy upolowałem na koniec sezonu w regularnym sklepie.
10. Jedzenie na ulicy
W Nowym Jorku znajdziemy sporo food trucków. Swego czasu jedzenie w nich było modne i nawet smaczne. Obecnie wystawienie food trucka na ulicę jest skomplikowane i drogie, a co gorsza, jedzenie w nim smakuje nijako. Możecie je bezpiecznie konsumować, ale uważam, że są lepsze alternatywy. Średni lunch z food trucka to koszt ok. 12-15 $.
Można też zjeść hot doga za 2-3 $. Amerykański hot dog to najtańsza parówka gotowana w wodzie i bułka. Dla mnie to żadna rewelacja. Smakuje tak samo jak hot dog przyrządzony w domu lub nawet gorzej.
Rada: W Nowym Jorku jest mnóstwo fantastycznych restauracji, które często oferują tzw.lunch special. Za 15-18 $ zjemy tam pełny, wartościowy lunch w przyjemnej atmosferze. Uważam, że cudownie jest poznawać nowe miejsca wszystkimi zmysłami. A dobra kuchnia to jedna z najprzyjemniejszych rzeczy, których możemy doświadczyć w życiu. Poznawanie lokalnych smaków to fantastyczna przygoda i serdecznie do niej zachęcam.